Hakkında

TARİHÇE

Hayvancılık sektörü; ulusal gelir ve dış satımı artırmak, sanayi ve hizmetler sektöründe yeni istihdam imkânları yaratmak, sektörler arası dengeli bir kalkınma ile bölgeler arası gelişme farklılıklarını azaltmak ve ulusal kalkınmanın istikrar içinde gerçekleştirilmesini sağlamak gibi önemli iktisadi fonksiyonlar yüklenmiştir.

Sanayi, ticaret ve hizmetler sektöründe olduğu gibi, kırsal kesimde de bitkisel ve hayvansal üretimde ihtisaslaşma giderek yaygınlaşmaktadır. Çağımızda teknik ve teknolojik düzeydeki gelişmenin hızlı olması, her üretim ünitesini yığın halinde üretim yapan işletmeler haline getirmiştir. Bir yandan çağdaş gelişmeler ve sağlıklı beslenme ihtiyaçları, öte yandan ülkemizin hayvancılık açısından taşıdığı potansiyel hayvansal üretime daha rasyonel bir yapı kazandırmayı kaçınılmaz hale getirmiştir. Gelişmiş ülke ekonomilerinin tamamında hayvancılık ve hayvancılığa dayalı sanayinin taşıdığı önem dolayısıyla, veteriner hekimlik eğitiminde sektörel ekonomi ve hayvansal üretime ilişkin dersler yoğun şekilde verilmektedir.

Bugün yatırım maliyetleri oldukça yüksek olan entegre besicilik, süt sığırcılığı, endüstriyel tavukçuluk işletmelerinin üretimden satış ve pazarlamaya kadar planlaması, projelendirilmesi, işletmelerin yönetim ve organizasyonu başlı başına bir uzmanlık gerektirmektedir.

Kırsal ekonomik kalkınmada önceliklerden biride yeterli miktar, nitelik ve kalitede insanın teminidir. Bunun ise veteriner hekimler başta olmak üzere sektörde görev yapacak kişiler için yüksek öğretim ve eğitim programlarına bağlı olduğu bilinmelidir.

Hayvancılık kırsal ekonomik yapının ayrılmaz bir parçası, aynı zamanda ekonomik kalkınmanın lokomotifi ve kırsal istihdamın en verimli sektörüdür. Veteriner Hekim ise, hekimlik dışında teknik, teknolojik ve ekonomik bilgi birikimine sahip kişi olarak tanımlanmaktadır.

Veteriner hekimliğini insan hekimliğinden ayıran tek fark ve önemli özelliği, uğraştığı sujenin iktisadi bir mal olmasıdır. Temelde iktisadi bir mal olan hayvan ve onu üretip yetiştiren hayvan üreticisine hizmet götüren veteriner hekimlerin koruyucu hekimlik uygulamaları, hayvan tedavisi, ıslahı, ürünlerde (et, süt, yumurta, yapağı, tiftik vb.) birim başına verimliliği ve kaliteyi arttırma çabaları, amaç değil; ekonomik yararı makro ve mikro ekonomik olarak arttırmaya yönelik araçtır.

Dünya’da hayvancılıkta ileri pek çok ülkenin Veteriner Fakültelerinde, Çiftlik Hayvanları Ekonomisi, Sığırcılık Ekonomisi, Hayvansal Üretim Ekonomisi, Hayvan Sağlığı Ekonomisi gibi çeşitli adlar altında Lisans ve Lisansüstü ders programları uygulayan departmanlar bulunmaktadır.

Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Anabilim Dalı, Türkiye’de ilk defa Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde 29.05.1965 tarihinde ‘’Hayvancılık İşletme Ekonomisi’’ adı ile kurulmuştur. 

HAYVAN SAĞLIĞI EKONOMİSİ ve İŞLETMECİLİĞİ ANABİLİM DALI HAKKINDA

Anabilim dalında hayvancılık politikaları, kırsal ekonomik kalkınma, hayvansal üretim planlaması, hayvancılığa dayalı sanayi işletmeciliği, hayvancılık işletmelerinde yönetim, planlama ve proje hazırlama, hayvansal ürünler pazarlaması, hayvancılıkta üretici örgütlenmesi ve hayvan sağlığı ekonomi gibi alanlarda çok sayıda bilimsel araştırma gerçekleştirilmiştir.

Günümüzde mevcut kaynakların daha verimli ve rasyonel kullanılması fikrinden hareketle ekonomi formasyonu olmayan veteriner hekim yetiştirmek anlamsız olacaktır. Türkiye genelindeki hayvancılık işletme ekonomisi anabilim dallarında hayvancılığın çeşitli alt sektörleri itibariyle ekonomisi ve işletmeciliği konularında çok sayıda araştırma yapılmış, ülke hayvancılığının kalkındırılması ve rasyonel bir yapı kazanması için çağdaş ve bilimsel çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.

Hayvancılık işletme ekonomisi dersinin temel amacı, ekonomik bir uğraş olan hayvancılık ve hayvan sağlığı ile ilgili makro ve mikro düzeyde temel ekonomi bilgileri yanında hayvancılık işletmelerinde temel işletmecilik fonksiyonlarını kullanabilen, işletme sonuçlarını ekonomik ilkeler ışığında değerlendirebilen, veteriner hekim yetiştirmektir.

Genellikle lisans düzeyinde 4. sınıflara okutulan hayvancılık ekonomisi dersi; hayvancılıkta temel ekonomik kavramlar, kırsal ekonomik kalkınmada istihdam, enflasyon ve milli gelir hesapları, arz-talep etkileşimi ve fiyat oluşumu, üretimde girdi-çıktı ilişkileri ve ekonomik optimizasyon ilkeleri, temel işletmecilik fonksiyonları, hayvancılık sektöründe örgütlenme ve hayvancılık işletmelerinde hastalık yönetimi ve prensipleri konularını içermektedir.

Ders sonucunda veteriner hekimlere ulusal ölçekte temel ekonomik faaliyetleri anlayabilme ve değerlendirebilme, hayvansal üretim ve yetiştiriciliğine ilişkin bilgileri ekonomik anlayışla analiz etme becerisi kazandırılmaktadır.